Nguyên Nhân Gây Ra Bệnh Gout: Bệnh gout (gút) hay còn gọi thống phong, là bệnh do rối loạn chuyển hóa nhân purin trong thận, khiến thận không thể lọc axit uric từ trong máu. Axit uric thường vô hại và được hình thành trong cơ thể, sau đó sẽ được đào thải qua nước tiểu và phân. Với người bị bệnh gout, lượng axit uric trong máu được tích tụ qua thời gian. Khi nồng độ này quá cao, những tinh thể nhỏ của axit uric được hình thành. Những tinh thể này tập trung lại ở khớp và gây viêm, sưng và đau đớn cho bệnh nhân.
Bệnh Gout đặc trưng bởi những đợt viêm khớp cấp tái phát, người bệnh thường xuyên bị đau đớn đột ngột giữa đêm và sưng đỏ các khớp khi đợt viêm cấp bùng phát, đặc biệt là các khớp ở ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng tới các khớp khác ở chân (như đầu gối, mắt cá chân, bàn chân) và ít gặp hơn ở khớp tay (bàn tay, cổ tay, khuỷu tay), cả cột sống cũng có thể bị ảnh hưởng.
Nguyên Nhân Gây Ra Bệnh Gout:
Nguyên nhân gây ra bệnh là do sự rối loạn chuyển hóa acid uric trong cơ thể, Ở Việt Nam, do lạm dụng bia rượu quá mức và chế độ ăn uống thừa chất đạm quá nhiều dẫn đến sự chuyển hóa acid uric, gây ra bệnh gout.
Acid uric là nhân purin có trong DNA và RNA bị phân hủy sinh lý. Sau khi hình thành, acid đi vào máu rồi đến thận sẽ được lọc bỏ, đào thải ra khỏi cơ thể. Khi lượng acid uric trong máu tăng cao, thận không kịp lọc để đào thải dẫn đến acid tích tụ thành tinh thể urat trong các mô, nhất là trong các khớp xương. Tích lũy càng nhiều càng khiến các khớp xương viêm nhiễm, đau nhức khó chịu, từ đó gây lên bệnh gút.
Ngoài ra bệnh gout có thể do di truyền hoặc do tác động của môi trường đến cơ thể làm cho hàm lượng acid uric tăng và hông được đào thải kịp thời ra khỏi cơ thể.
Những yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh gout:
Ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất đạm, các động thực vật chứa nhiều purin như hải sản, nấm, trứng, nội tạng động vật.
Mắc các bệnh lý về thận (viêm cầu thận, suy thận…) làm giảm chức năng đào thải của thận khiến cơ thể tích tụ acid uric ngày càng tăng. Ngoài ra còn mắc bệnh lý về tim mạch như bạch cầu cấp, huyết áp cao, tim bẩm sinh…
Sử dụng chất kích thích và uống bia rượu thường xuyên làm tăng nguy cơ cao mắc bệnh gout.
Sử dụng một số thuốc làm tăng nồng độ acid uric trong máu như aspirin, thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế tế bào dùng trong điều trị các bệnh ung thư, thuốc điều trị cao huyết áp…
Trong gia đình có người thân có tiền sử mắc bệnh gút. Tuổi tác và giới tính cũng là nguyên nhân tăng nguy cơ bệnh gout. Tỷ lệ nam mắc cao hơn nữ và thường ở độ tuổi 30 – 60.
Thừa cân, mắc bệnh béo phì.
Có 3 nguyên nhân chính gây ra bệnh gout:
Gout nguyên phát: Loại này chiếm tỉ lệ tương đối cao trong số những bệnh nhân mắc gout. Loại này do yếu tố di truyền và cơ địa, khởi phát thường do ăn quá nhiều thức ăn chứa nhân purin và thường kèm theo uống quá nhiều rượu, bia. Những người có bố mẹ mắc gout sẽ có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn người thường trên 20%. Loại này chủ yếu ở nam giới tuổi trung niên và số ít là nữ ở tuổi sau mãn kinh.
Gout thứ phát: Bệnh gout xuất hiện do tăng axit uric máu sau một số bệnh khác được gọi là bệnh gout thứ phát. Gout thứ phát cũng có thể gặp sau khi dùng nhiều và kéo dài một số thuốc như steroid, pyrazinnamid, lactat Natri, thuốc lợi tiểu nhóm chlorothiazid hoặc dùng các phương pháp diệt nhiều tế bào (hoá chất, phóng xạ,…) để điều trị các bệnh ác tính. Gout thứ phát chiếm tỷ lệ thấp (5-10%) so với gout nguyên phát, nhưng thường nặng và khó điều trị hơn. Trong nhóm bệnh gout phụ nữ, gout thứ phát lại chiếm tỉ lệ khá cao.
Gout do bất thường về enzym: Sự thiếu hụt hoàn toàn hoặc một phần enzym HGPRT, là enzym tham gia vào quá trình chuyển hóa axit uric, gây rối loạn chuyển hóa các chất gây ra bệnh gout khởi phát sớm ở trẻ em hoặc tới khi trưởng thành bệnh mới bộc phát (rất nặng và hiếm gặp).
Các Dấu Hiệu Của Bệnh Gout:
Đau khớp dữ dội: Bệnh gout thường ảnh hưởng đến khớp lớn ở ngón chân cái, nhưng không có nghĩa là bệnh không gây ảnh hưởng đến các khớp khác. Một vài khớp cũng bị ảnh hưởng là: mắt cá chân, đầu gối, khuỷu tay, cổ tay và ngón tay. Cơn đau nghiêm trọng nhất có khả năng xảy ra trong vòng 4-12 giờ đầu sau khi bắt đầu.
Khó chịu kéo dài: Sau khi cơn đau nghiêm trọng nhất đã giảm bớt, khớp vẫn sẽ bị khó chịu trong khoảng vài ngày đến vài tuần. Các cơn gout sau này có khi kéo dài hơn và gây ảnh hưởng đến nhiều khớp hơn.
Khớp bị sưng viêm, tấy đỏ: các khớp bị ảnh hưởng sưng to, trở nên mềm, nóng ấm và tấy đỏ.
Cử động khớp bị hạn chế: Khi bệnh gout tiến triển, người bệnh khó lòng vận động khớp với biên độ và cường độ như bình thường.
Biến Chứng Nguy Hiểm Của Bệnh Gout:
Sau chữa khỏi có nguy cơ tái phát cao, gây nhiều cơn đau hơn. Nếu bệnh không được kiểm soát sẽ làm hủy khớp của bệnh nhân.
Hình thành các cục tophi trong khớp như tophi ở vành tai, khủy tay, gót chân, mu bàn chân… gây cứng khớp, sưng khớp, hạn chế khả năng vận động.
Mắc các bệnh về thận như sỏi thận do tinh thể urat nhiều, gây nên sỏi đường tiết niệu.
Bệnh gout gồm 4 giai đoạn sau:
Giai đoạn 1: Hàm lượng acid uric trong máu tăng cao, không có triệu chứng, xảy ra trong nhiều năm.
Giai đoạn 2: Xuất hiện các cơn gout cấp, sưng đau khớp. Thường khỏi sau 3 – 10 ngày chữa trị, nếu không chữa kịp thời cơn đau sẽ kéo dài, thường xuyên xuất hiện và ngày càng nặng hơn.
Giai đoạn 3: Cơn đau kết thúc, người bệnh hoạt động trở lại bình thường.
Giai đoạn 4: Bệnh trở lên mạn tính. Lâu dài sẽ khiến khớp biến dạng gây hư hại xương và sụn, dẫn đến các biến chứng về thận như sỏi thận, suy thận, hình thành các cục tophi.
Cách Phòng Ngừa Bệnh Gout Hiệu Quả:
Uống nhiều nước: Giữ cơ thể luôn trong tình trạng đủ nước. Hạn chế thức uống ngọt và rượu bia. Rượu bia nếu uống cần ở mức điều độ, vì người ta đã tìm được bằng chứng cho thấy bia làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các triệu chứng bệnh gout, nhất là đối với nam giới.
Nạp nguồn protein thông qua các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa ít béo. Các sản phẩm sữa ít béo thực sự có tác dụng trong việc phòng chống bệnh gout, nên đây là nguồn protein tốt.
Hạn chế ăn thịt, cá và gia cầm. Ăn các thực phẩm này với lượng vừa phải thì vẫn ổn, nhưng bạn cần chú ý đến loại thịt và liều lượng.
Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý. Hãy ăn theo khẩu phần giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý. Việc kiêng khem nhịn ăn có thể gây tăng nồng độ axit uric trong cơ thể.
Những thông tin trên www.thaoduocvugia.vn chỉ phục vụ nghiên cứu học tập và mở rộng kiến thức. Không sử dụng làm căn cứ để tiến hành chẩn trị trên lâm sàng. Bài viết này nhằm chia sẻ những thông tin về các kiến thức bổ ích về sức khỏe. Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là các tư vấn y tế, vui lòng tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng.
